Zmiana treści gwarancji i jej wygaśnięcie
bankowość, banki, kredyty, zabezpieczenia kredytów, biznes, finanse,
Wygaśnięcie gwarancji
Gwarancja bankowa udzielana jest z reguły z zastrzeżeniem terminu, w czasie którego musi zostać dokonane zgłoszenie żądania zapłaty przez beneficjenta. Po dokonaniu zapłaty na rzecz beneficjenta bank może domagać się zwrotu dokumentu zawierającego oświadczenie o udzieleniu gwarancji. Zwrot tego dokumentu nie ma jednak wpływu na wygaśnięcie zobowiązania banku.
Gwarancja wygasa więc w przypadku:
a) upływu terminu jej obowiązywania
b) wypełnienia przez zleceniodawcę świadczenia udokumentowanego w gwarancji np. poprzez złożenie dokumentów towarowych stwierdzających wykonanie dostaw
c) zwolnienia zleceniodawcy lub gwaranta przez beneficjenta ze wszystkich zobowiązań przewidzianych w gwarancji przed upływem terminu jej obowiązywania
d) kiedy świadczenia z gwarancji dokonywane przez gwaranta osiągnęły kwotę gwarancji
e) zwrotu gwarantowi oryginału dokumentu gwarancyjnego
Termin ważności gwarancji określony jest różnie i wygasa w innej sytuacji w gwarancjach bezpośrednich i pośrednich. Gwarancja bezpośrednia wygasa:
1) po upływie terminu ważności określonego w jej treści konkretną datą. Wówczas gwarancja musi zawierać stwierdzenie, że wszelkie roszczenia powinny dotrzeć do banku w tym terminie. Po jego terminie gwarancja staje się bezprzedmiotowa i nieważna, nawet jeśli nie zostanie zwrócona do banku gwaranta.
2) po zaistnieniu jakiegoś konkretnego faktu lub w określonym czasie po tym, np. po dacie dokonania dostawy, po upływie terminu gwarancji technicznej. Zdarzenia tego typu powodują, iż gwarancje pozostają formalnie ważne i nie są zwalniane prze beneficjenta przez okresy dłuższe niż powinny w wyniku pokrywania powstałych zobowiązań. Ponadto wzrasta ich koszt w wyniku naliczania przez banki prowizji za kolejne okresy ich ważności.
3) po całkowitym wykorzystaniu kwoty gwarancji w drodze dokonania wypłat w pełnej jej wysokości np. po dokonaniu określonych dostaw.
4) po zwrocie dokumentu gwarancyjnego przez beneficjenta do banku gwaranta lub jego zagranicznego korespondenta pośredniczącego w awizowaniu gwarancji.
W gwarancji pośredniej wyróżniane są dwa terminy ważności:
1) termin ważności kontrgwarancji wystawionej przez bank zleceniodawcy na rzecz banku – gwaranta.
2) termin ważności gwarancji bankowej wystawionej na rzecz określonego beneficjenta przez bank gwaranta.
Nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania gwarancyjnego śmierć gwaranta. Prawa i obowiązki wynikające ze stosunków zobowiązaniowych przechodzą wówczas na spadkobierców, niezależnie od źródła, z którego zobowiązania te wypływają. Zatem w przypadku śmierci gwaranta zobowiązanie wynikające z gwarancji przechodzi na spadkobierców.
Zmiana treści gwarancji
Udzielenie gwarancji wiąże się z powstaniem stosunku zobowiązaniowego między bankiem a beneficjentem, którego treść została określona w oświadczeniu banku. Niezależnie więc czy przyjmuje koncepcję, iż udzielenie gwarancji jest jednostronną czynnością prawną banku, czy umową, która dochodzi do skutku w drodze przyjęcia przez beneficjenta oferty banku, bank który udzielił gwarancji nie może jednostronnie zmienić jej treści.
Zmiana warunków gwarancji wymaga bowiem zgody beneficjenta jako drugiej strony powstałego stosunku prawnego.
Zleceniodawca musi przedstawić dowód zgody beneficjenta na wprowadzenie zmian lub co najmniej pisemnego stwierdzenia zleceniodawcy, że taka zgoda istnieje.
Zmiany w treści gwarancji nie mogą być dokonywane przez bank automatycznie.
Przede wszystkim powinny być poprzedzone badaniem sytuacji finansowej i gospodarczej zleceniodawcy oraz analizą wprowadzonych do umowy zmian. Żądanie zleceniodawcy dotyczące zmiany treści gwarancji należy traktować jako ofertę zmiany treści umowy łączącej zleceniodawcę z bankiem.
Zmiana ta nie ma wpływu na zobowiązanie banku wynikające z udzielonej beneficjentowi gwarancji, jeżeli beneficjent nie wyraził zgody na zmianę treści gwarancji.
Często w treści gwarancji bank zastrzega, że:
a) gwarancja nie jest ważna w stosunku do zmian umowy będącej podstawą wystawienia gwarancji
b) wszelkie zmiany umowy pierwotnej muszą być uzgodnione z gwarantem oraz zaakceptowane przez niego, pod rygorem nieważności gwarancji w stosunku do dokonanych zmian
Nie umieszczenie jednej z tych klauzul powoduje, iż gwarancja staje się ważna w stosunku do zobowiązań zleceniodawcy wynikających z umowy pierwotnej oraz do dokonanych w tej umowie zmian. W żadnym jednak przypadku zobowiązanie gwaranta nie będzie wyższe od kwoty wskazanej w gwarancji, a także ważność gwarancji nie będzie przekraczała określonego w niej terminu. Chyba, że kwota gwarancji została przez bank gwarantujący podwyższona, a termin przedłużony.
Przyczynami zajścia takich zmian mogą być: zwiększenie wielkości i/lub wartości dostaw towarów, których gwarancja dotyczy, zmiana ceny, gatunku i asortymentu towaru, wydłużenie terminu dostaw lub płatności itp.
Mogą również wystąpić zmiany w odwrotnym kierunku, czyli skrócenie terminu ważności oraz zmniejszenie kwoty gwarancji. Wymagają one zgody beneficjenta na ich wprowadzenie, chyba że zmiany ich terminów i wysokości wynikają ściśle z warunków gwarancji (np. zmniejszenie wysokości gwarancji o kwoty dokonanych wypłat, otwartych akredytyw, udzielonych awali itd.).
| Poprzedni artykuł: | Mniej popularne formy gwarancji bankowych |
| Następny artykuł: | Czym jest poręczenie majątkowe |