Poręczenie według prawa cywilnego

Napisane 15.12.2020 przez BiznesPlan.me

Tagi: kredyt, biznes, finanse, firma, bankowość,

Poręczenie według prawa cywilnego (art. 876 – 887 k.c.) polega na zawarciu umowy pomiędzy bankiem a poręczycielem, który zobowiązuje się wykonać zobowiązanie kredytobiorcy wobec banku (spłacić kredyt), gdyby kredytobiorca tego zobowiązania nie wykonał. Przedmiotem poręczenia może być każdy dług istniejący lub przyszły, przy czym wysokość długu przyszłego musi być oznaczona w umowie.

Poręczenie może być udzielone jako terminowe lub bezterminowe. Terminowe obejmuje wyraźne zastrzeżenie w umowie, iż zobowiązanie wobec kredytobiorcy będzie realizowane tylko do określonej daty. Z kolei poręczenie bezterminowe to takie, które wygasa dopiero wraz z wygaśnięciem zobowiązania kredytobiorcy określonego w umowie kredytowej.

Brak wyraźnego zastrzeżenia w umowie, iż zobowiązanie będzie obowiązywało do określonej daty czyni je poręczeniem bezterminowym. Poręczycielami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne oraz podmioty nie mające osobowości prawnej, którym przepisy dają prawo zaciągania zobowiązań (spółka jawna, komandytowa).

Osoba fizyczna może być poręczycielem, gdy:
- jest obywatelem polskim
- posiada zdolność do czynności prawnych
- ma stałe miejsce zameldowania w kraju, uzyskuje dochody z umowy o pracę lub z innych źródeł zabezpieczających ewentualną spłatę kredytu

Osoba prawna może być poręczycielem, gdy :
- ma siedzibę w kraju
- ma kapitał zakładowy w wysokości przekraczającej wielkość udzielonego kredytu
- nie znajduje się w stanie upadłości lub likwidacji

Kodeks cywilny wymaga, by zobowiązanie poręczyciela zostało złożone w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Oświadczenie banku z kolei, nie musi być złożone na piśmie. Wystarczające jest przyjęcie przez bank dokumentu zawierającego zobowiązanie poręczyciela. Przy udzielaniu poręczeń ze środków budżetu państwa właściwą formą jest podpisanie dwustronnej umowy przez bank i poręczyciela. Poręczyciel może być jeden lub kilku. W przypadku drugim, osoby te mogą złożyć oświadczenie w jednym piśmie lub pismach odrębnych. Odpowiedzialność poręczycieli jest solidarna czyli bankowi przysługuje prawo domagania się spłaty całej kwoty nie spłaconego kredytu od każdego z poręczycieli, od kilku lub od jednego z nich według swego uznania. Dochodzenie należności od poręczycieli nie wymaga drogi sądowej.

W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę kredytu w terminie określonym w umowie bank może żądać spłaty kredytu od poręczyciela bez konieczności wykazywania, że egzekucja przeciwko kredytobiorcy okazała się bezskuteczna. Obowiązkiem banku jest poinformowanie poręczyciela o niespłaceniu długu przez dłużnika w określonym terminie. Cesja wierzytelności na zabezpieczenie (przelew wierzytelności), (art. 509 – 517 k. c.) jako zabezpieczenie kredytu jest umową miedzy kredytobiorcą a bankiem udzielającym kredytu. Na mocy tej umowy kredytobiorca przenosi na bank swoje prawo do otrzymania konkretnej sumy za sprzedane towary lub usługi.

Przelew wierzytelności służy różnym celom gospodarczym. Można rozważyć te zagadnienia na prostym schemacie: Zbywca (A), chcąc zabezpieczyć kredyt udzielony mu przez nabywcę (B), którym najczęściej jest bank , przelewa na niego wierzytelność przysługującą mu w stosunku do dłużnika (C). Dzięki temu nabywca zyskuje nowego dłużnika (C) obok dawnego (A). Przelana wierzytelność, z kolei definitywnie nie wchodzi do majątku nabywcy. Przedmiotem cesji może być każda należność pieniężna lub niepieniężna, która nadaje się do sprzedaży lub jest przydatna w działalności banku.

Nie mogą być natomiast tym przedmiotem wierzytelności sporne, przedawnione lub scedowane na innego wierzyciela. Nie może być także przyjęta cesja praw przysługujących kredytobiorcy z tytułu prawa odkupu, pierwokupu lub innych praw niezbywalnych. W stosunkach kredytowych zbywcą (cedentem) jest przeważnie kredytobiorca, natomiast (nabywcą) cesjonariuszem bank.

Osobą, zaś która przenosi na bank swoje prawo do otrzymania konkretnej sumy za sprzedane towary lub usługi może być osoba trzecia. Zasadą jest, iż bank zobowiązuje się korzystać z przelanej wierzytelności tylko w granicach wyznaczonych celem przelewu. Oznacza to, iż jest on zobowiązany do nie rozporządzania przelaną wierzytelnością, o ile nie będzie to konieczne do zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej. Bank zobowiązany jest do jej zrealizowania lub zbycia w zakresie zaspokojenia jego roszczeń, a pozostałą część wierzytelności zobowiązuje się zwrócić cedentowi. Przelew na zabezpieczenie nie byłby w obrocie tak istotny, gdyby jego przedmiotem nie mogły być wierzytelności przyszłe.

Na przykład, przelew wierzytelności przysługującej zbywcy (A) z umowy rachunku bankowego w innym banku (C). Zbywca A może wówczas przelać na nabywcę (B) swą wierzytelność z tego tytułu. W przypadku tym, konieczne jest wymienienie nazwisk dłużników oraz stosunek prawny, z którego taka wierzytelność może powstać w przyszłości. Możliwość przelewu na zabezpieczenie wierzytelności przyszłych często stanowi warunek finansowania zamierzeń gospodarczych przez zbywcę (kredytobiorcę).

Banki stosują dwa rodzaje cesji:
- cesja konkretnie oznaczonej wierzytelności lub kilku wierzytelności, co powinno być w umowie wyraźnie określone,
- cesja globalna, na mocy której kredytobiorca dokonuje cesji wielu swoich wierzytelności już istniejących jak i przyszłych. Przykładem może być formuła: „Jako zabezpieczenie udzielonego kredytu firma (A) przelewa na bank (B) wszystkie obecne i przyszłe wierzytelności, jakie mogą jej przysługiwać przeciw odbiorcom jej wyrobów”.

Przelew wierzytelności powinien być dokonany w formie pisemnej, przy równoczesnym pisemnym powiadomieniu dłużnika przez kredytobiorcę o dokonanej cesji jego wierzytelności na rzecz banku. Wskazane jest, by dłużnik potwierdził przeniesienie wierzytelności kredytobiorcy na rzecz banku, bank z kolei może uzależnić udzielenie kredytu od otrzymania takiego potwierdzenia.

Bank jest zainteresowany, by cedowane wierzytelności były realne i łatwo ściągalne. Kredytobiorca dokonujący cesji nie ponosi bowiem odpowiedzialności za wypłacalność dłużnika lecz tylko za faktyczne występowanie cedowanej wierzytelności . Dlatego też banki przed przyjęciem cesji zasięgają informacji o sytuacji majątkowej dłużników kredytobiorcy oraz ich zdolności kredytowej.

To Cię zainteresuje: Opis przykładowego stanowiska pracy

Poprzedni artykuł:	Dystrybucja w marketingu
Następny artykuł:	Definicja długu