Perfect market - doskonały rynek papierów wartościowych
Nasdaq, giełda papierów wartościowych, rynek kapitałowy,
Niniejszy podrozdział mojej pracy poświęcić chcę teorii doskonałego rynku papierów wartościowych. Teoretycznie rzecz biorąc, rosnąca konkurencja na rynku globalnym powinna wymuszać podążanie poszczególnych giełd i rynków pozagiełdowych w kierunku takiego właśnie paradygmatu. Jednakże względy praktyczne i czynnik ludzki w postaci odmiennych priorytetów właścicieli giełd, dla których rozwój i zyskowność jest najważniejsza, czyni rynek doskonały bardzo odległym ideałem.
Jakie cechy powinien mieć rynek papierów wartościowych aby można go było uznać za doskonały? Przede wszystkim musi być doskonale efektywny, co oznacza, że cena akcji odzwierciedla wszelkie dostępne na rynku informacje. Drugim koniecznym warunkiem istnienia takiego rynku jest obecność wielu uczestników (zapewniających doskonałą konkurencję), swobodny dostęp do informacji i niskie koszty transakcji. Jedna z teorii rynku efektywnego mówi, iż ceny są najlepszym przybliżeniem wartości, więc powinny być podstawą wszystkich decyzji finansowych.
W ostatnich latach przeprowadzono szereg testów badających tę teorię, analizując trendy zmian cen papierów wartościowych. Szczególnie testowano założenie, że nie możemy przewidzieć zmian cen papierów wartościowych, ani nimi manipulować (fair trading), oraz że nie ma miejsca handel w oparciu o informacje poufne (insider trading), gdyż jest zbyt wielka konkurencja na rynku. Na ich podstawie opracowano trzy podstawowe modele rynku doskonałego, różniące się od siebie efektywnością handlu:
• forma słaba – na rynku, na którym istnieje efektywny przepływ informacji nie można przewidzieć ani ceny bieżącej ani ceny przyszłej danej akcji, opierając się na przeszłych danych i historycznych trendach (czyli analizie technicznej)
• forma średnia – nie można uzyskać zysku na podstawie analizy podawanych publicznie informacji o stanie spółki (informacji prasowych, sprawozdaniach finansowych dotyczących spółek giełdowych, analizie wskaźników i innych podobnych informacji, czyli tzw. analizie fundamentalnej)
• forma mocna – ceny akcji odzwierciedlają wszelkie dostępne na rynku informacje
Podstawowe cechy dotyczące rynku efektywnego można więc przedstawić następująco:
- rynek nie ma pamięci – bezpodstawne jest założenie że należy emitować nowe akcje przy trendach wzrostowych, a rezygnować z emisji przy spadkowych
- należy ufać jedynie cenom rynkowym
- „iluzje rynkowe” nie wpływają na rynek – nie można zawyżyć ceny akcji przez manipulacje finansowe (np. split akcji)
- inwestor indywidualny i instytucjonalny może działać na giełdzie z podobnym skutkiem, żaden z nich nie jest faworyzowany przez wielkość posiadanego kapitału
- akcje to doskonałe substytuty, nie są kupowane dla ich indywidualnych zalet ale dla zysku – popyt na akcje jest więc doskonale elastyczny
- cena akcji jest najlepszą oceną wartości spółki gdyż dyskontuje wszystkie informacje o niej
- w każdej chwili można sprzedaż akcje lub je kupić po adekwatnej cenie rynkowej (fair price)
- giełda nie dyskryminuje żadnych uczestników, czy to po stronie emitentów czy też inwestorów
- zmiany cen akcji nie są przewidywalne, ich ruch to „random walk”
Ostatnia cecha jest chyba kwintesencją rynku doskonałego. Random walk opiera się na założeniu, że jeżeli ceny giełdowe odzwierciedlają wszystkie dostępne informacje, to zmienią się tylko jeżeli na rynku pojawi się nowa informacja. Ale ponieważ nowej informacji nie można przewidzieć z definicji – zmiany cen nie są więc przewidywalne. Arbitraż w czasie jest więc niemożliwy.
Właściwie żadnej z powyższych cech nie można odnieść do typowego rynku papierów wartościowych funkcjonującego w dzisiejszych czasach. Nasdaq ma ambicje stać się takim rynkiem, jednak jego działania bardziej go od tego celu oddalają, niż przybliżają. Powodem tego jest nierozwiązywalna sprzeczność pomiędzy efektywnością a zyskownością. Dopóki giełda będzie miała przynosić zyski, dopóty pewne rozwiązania strukturalne (zakłócające zasadę równouprawnienia) będą preferowane przez jej właścicieli.
| Poprzedni artykuł: | Nowy model rynku papierów wartościowych |
| Następny artykuł: | Metody wyceny nieruchomości |