Mniej popularne formy gwarancji bankowych
bankowość, zabezpieczenia kredytu, finanse, banki, biznes, ekonomia,
W Polsce, w nowym systemie gospodarczym, oprócz gwarancji bankowych coraz szerzej stosowane są inne rodzaje gwarancji stanowiące prawne zabezpieczenia wierzytelności.
Obecnie wśród gwarancji stosowanych w praktyce można wyróżnić:
1. gwarancję zapłaty weksla będącą pisemnym zobowiązaniem banku do zapłaty beneficjentowi określonej w gwarancji kwoty maksymalnej, gdyby zleceniodawca nie zapłacił sumy wekslowej w terminie płatności weksla.
Gwarancja tego typu funkcjonuje w obrocie zagranicznym. Udzielona jest na zlecenie dłużnika wekslowego, którym może być wystawca weksla, akceptant lub indosant. Beneficjentem natomiast jest osoba fizyczna lub prawna uprawniona z weksla czyli remitent lub indosariusz.
W odróżnieniu od awalu, pozwala gwarantowi zapłaty weksla ograniczyć swą odpowiedzialność wobec konkretnego, wymienionego w treści gwarancji, beneficjenta – remitenta weksla. Awal charakteryzuje się tym, iż dłużnik jest solidarny wobec każdorazowego posiadacza weksla. Ten rodzaj gwarancji pozwala również uwarunkować odpowiedzialność gwaranta, co w przypadku awalu jest niemożliwe.
2. gwarancję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, która dotyczy środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, w banku objętym ustawowym systemem gwarantowania środków pieniężnych.
Wystawiono na nie dowody imienne w walucie polskiej oraz w walutach obcych, bez względu na liczbę umów zawartych z tym bankiem, do wysokości określonej w ustawie.
Wysokość gwarancji wynosi dla wkładów:
- o równowartości w złotych do 1000 EURO – 100 %
- o równowartości w złotych ponad 1000 EURO – ale nie przekraczających 11000 EURO – 90 % (co roku granica ta rośnie), w tym odsetki naliczone do dnia ogłoszenia upadłości banku. Przy czym zakłada się, że od dnia 01.01.2003 r. górna granica będzie wynosić 20000 EURO.
Jeżeli bank prowadzi rachunek dla spółki cywilnej, jawnej lub komandytowej wypłacana jest jedna kwota środków gwarantowanych bez względu na liczbę wspólników. System gwarancyjny Polsce stosuje niższe gwarancje niż gwarancje państw europejskich.
Dlatego tez depozyty złożone w bankach zagranicznych wykazują wyższe bezpieczeństwo. W ciągu dwóch lat mają zostać podwyższone limity gwarancji do 20000 EURO, co ma przeciwdziałać odpływowi depozytów za granicę.
Gwarancje depozytów odgrywają szczególna rolę w okresie niepokoju na międzynarodowych rynkach finansowych.
Źródła finansowania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego:
a) wpłaty wszystkich banków w kraju lokowane na odrębnym dla każdego banku rachunku depozytowym dla jego funduszu ochrony środków gwarantowanych
b) obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki w określonej wysokości
c) jednorazowa wpłata kwoty po 50 000.000 zł., dokonana przez NBP i budżet
d) dotacje z budżetu
e) bezzwrotna pomoc zagraniczna
f) kredyt z NBP
g) dochody z pożytków cywilnych i inne (np. odsetki skarbowe)
3. gwarancje udzielane przez Skarb Państwa rozumiane są jako gwarancje spłaty kredytów lub gwarancje naprawienia szkód. Gwarancje spłaty kredytów i ich odsetki mogą być udzielane w imieniu Skarbu Państwa przez Radę Ministrów na wniosek Ministra Finansów lub przez Ministra Finansów. Przy czym Minister Finansów udziela gwarancji w kwocie minimalnej 1.5 mln. EURO, zaś Rada Ministrów w kwocie 15 mln. EURO.
Gwarancje udostępniane są bankowi zagranicznemu lub zagranicznej instytucji finansowej, jeżeli taki bank lub instytucja udzieliły kredytodawcy gwarancji za kredytobiorcę. Mogą one być stosowane do wysokości 60 % wykorzystanej kwoty kredytu objętego gwarancją oraz do wysokości 60 % odsetek od tej kwoty.
Objęty nimi kredyt powinien być przeznaczony na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych zapewniających:
- rozwój lub utrzymanie infrastruktury
- rozwój eksportu dóbr i usług
- ochronę środowiska
- wsparcie procesów adaptacyjnych i rozwojowych w prywatyzowanych przedsiębiorstwach państwowych
- wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych będących wynikiem badań naukowych lub prac badawczo-rozwojowych
Rada Ministrów na wniosek Ministra Finansów może udzielać również w imieniu Skarbu Państwa osobom krajowym i zagranicznym gwarancji naprawienia szkód powstałych w wyniku:
- niewykonania lub nienależytego wykonania przez przedsiębiorstwa państwowe, jednostki samorządu, organy administracji państwowej lub podmioty gospodarcze, w których Skarb Państwa posiada większość udziałów lub akcji umów związanych z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych
- wprowadzenia zakazu transferu zysków lub zakazu wymiany waluty narodowej na walutę płatności.
Na zaspokojenie roszczeń z tytułu gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa tworzony jest zasób majątkowy Skarbu Państwa. Na zasób ten składają się akcje i udziały w spółkach stanowiące własność Skarbu Państwa. Nie mogą one być zbywane w innym celu, niż w związku z potrzebą zaspokojenia roszczeń z tytułu gwarancji Skarbu Państwa ani też obciążone.
Zbywane są na zlecenie Ministra Skarbu Państwa wydane w porozumieniu z Ministrem Finansów przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Bank ten otrzymuje prowizję w wysokości nie wyższej niż 1 % dochodu uzyskanego ze zdobycia akcji i udziałów.
| Poprzedni artykuł: | Bankowe gwarancje kontraktowe |
| Następny artykuł: | Zmiana treści gwarancji i jej wygaśnięcie |