Istota i funkcje kredytu cz. 1
Napisane 26.03.2021 przez BiznesPlan.me
Tagi: kredyty, pożyczki, pieniądz, rachunki bankowe, kredyt bankowy, credit scoring, prawo, zdolność kredytowa, biznes, finanse,

Kredyt bankowy istnieje od niepamiętnych czasów – pierwsza
wzmianka dotyczy syryjskiego bankiera sprzed 700 r. p.n.e. Istota
kredytu wynika ze zjawiska zaspokojenia potrzeb rynku, którego
uczestnikami są instytucje i osoby mające nadwyżki gotówki oraz ci,
którzy cierpią na jej brak. Słowo kredyt pochodzi z łaciny od crede co znaczy: wierzyć,
ufać. J. Conrad w 1910 r. zdefiniował kredyt jako zaufanie, jakim
cieszy się ktoś kto reguluje swoje zobowiązania, natomiast mieć kredyt
jako możliwość otrzymania, na podstawie tego zaufania, od kogoś
dobrowolnie w użytkowanie składników majątku w zamian za ekwiwalent.
Należy odróżnić pojęcie kredytu od pożyczki.
Umowa pożyczki określona jest przez art. 720-724 kodeksu cywilnego.
Przy udzielaniu pożyczki bank nie docieka jakim celom ma ona służyć i
interesuje się wyłącznie zabezpieczeniem jej zwrotu .Banki udzielają
tylko pożyczek pieniężnych. Pożyczki te są zawsze odpłatne. Kredyt
natomiast służy realizacji zaakceptowanego przez bank gospodarczego celu
i najczęściej efekty realizacji tego celu mają być źródłem spłaty.
Uruchomienie następuje poprzez przelanie środków na rachunek klienta.
Kredyt
bankowy jest stosunkiem ekonomicznym między bankiem a kredytobiorca.
Operacja udzielania kredytu polega na czasowym przekazaniu kredytobiorcy
przez bank środków pieniężnych, które zobowiązuje się on zwrócić wraz z
odsetkami w umownym terminie. Umowa kredytu jest umową nie nazwana.
Zasady udzielania kredytów przez banki komercyjne regulują art.5, 69-79
prawa bankowego, zaś zasady szczegółowe banki ustalają w swoich
wewnętrznych regulaminach kredytowych (na mocy art. 79 ust. 4, art. 109
prawa bankowego., które muszą być zgodne z przepisami art. 385 kodeksu
cywilnego, tzn. w regulaminach banki mogą określać rodzaje kredytów i
warunki umów kredytowych. Zgodnie z art.69 ust.1 prawa bankowego przez
umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy
na czas oznaczony w umowie określoną kwotę środków pieniężnych, a
kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach
określonych w umowie, do zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w
umownym terminie spłaty oraz zapłaty prowizji od przyznanego kredytu.
Umowa kredytowa powinna zawierać następujące elementy:
1. oznaczenie strony umowy
2. określenie podstawowych stron umowy
- obowiązku banku oddania do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych
- obowiązku kredytobiorcy do zwrotu kredytu
3. kwity kredytu
4. terminy spłaty kredytu
5. oprocentowania kredytu i wysokości prowizji
6. zakres uprawnień banku związanych z wykorzystaniem udzielonego kredytu i zabezpieczenie jego spłaty
7. warunki korzystania przez kredytobiorcę z udzielonego kredytu
8. termin postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych
Oprócz wymienionych wyżej elementów umowa kredytowa może zawierać elementy, które określą jej strony np.:
1. sposób wykorzystania kredytu przez kredytobiorcę np. realizowanie zleceń płatniczych na rzecz osób trzecich
2. dodatkowe zabezpieczenia spłaty kredytu przewidziane prawem cywilnym i wekslowym
3.
zobowiązanie kredytobiorcy do przedstawienia w banku informacji i
dokumentów nie zbędnych do oceny jego sytuacji gospodarczej i finansowej
w okresie korzystania z kredytu
4. uprawnienia banku do dokonywania lustracji oraz inspekcji u kredytobiorcy
5. sytuacje, w których bank może wypowiedzieć umowę kredytowa lub kredyt
6. uprawnienia kredytobiorcy do spłaty kredytu przed terminem
Strony
mogą zawrzeć w umowie kredytowej jeszcze inne postanowienia niż wyżej
wskazane pod warunkiem, że nie mogą być one sprzeczne z obowiązującymi
przepisami prawa. Umowa kredytowa musi być zawarta w formie pisemnej,
niezależnie od kwoty udzielanego kredytu. Na mocy prawa bankowego bank
może udzielić kredytu:
1. osobie fizycznej
2. osobie prawnej
3. podmiotowi nie posiadającemu osobowości prawnej
Prawo bankowe stawia w stosunku do kredytobiorcy dodatkowe wymagania w porównaniu z pożyczkobiorcą.
Bank uzależnia przyznanie kredytu, jego wysokości oraz pozostałe warunki umowy od:
1. zdolności kredytowej kredytobiorcy
2. przedstawienia przez kredytobiorcę dokumentów i informacji niezbędnych do oceny zdolności kredytowej
Bank nie może wyżej wymienionych wymagań stawiać w stosunku do:
- nowo utworzonej osoby prawnej
-
osoby fizycznej lub podmiotu gospodarczego nie mającego osobowości
prawnej, którzy rozpoczęli po raz pierwszy prowadzenie działalności
gospodarczej, w razie przedstawienia przez nie zabezpieczenia kredytu
Osoba
prawna, która nie posiada zdolności kredytowej może uzyskać z banku
kredyt pod warunkiem przedstawienia przez nią programu uzdrowienia
gospodarki. Realizacja tego planu zapewnia według oceny banku uzyskanie
zdolności kredytowej w określonym terminie.
Podstawowe funkcje jakie spełnia kredyt bankowy są następujące:
- funkcja emisyjna
- funkcja dochodowa
- funkcja kontrolna
Poprzedni artykuł: | Korzyści i koszty związane z wdrożeniem systemu zapewnienia jakości i uzyskaniem certyfikatu |
Następny artykuł: | Istota i funkcje kredytu cz. 2 |