Bankowe gwarancje kontraktowe
bankowość, banki, zabezpieczenia kredytu, finanse, firma, biznes, ekonomia,
Gwarancje kontraktowe to gwarancje za osoby fizyczne lub prawne potencjalnych dostawców towarów i usług oraz za podmioty, które chcą brać udział w przetargach towarowych.
Do gwarancji tych zaliczamy m.in.:
1) gwarancję przetargową (wadialną), która jest pisemnym zobowiązaniem banku do zapłaty kwoty maksymalnej wskazanej w gwarancji, w przypadku gdy zleceniodawca odmówi podpisania umowy na warunkach oferty lub w inny sposób naruszy zobowiązania wynikające z przystąpienia do przetargu. Bank wówczas udziela gwarancji zapłaty stosowanego wadium przez zleceniodawcę. Dzieje się tak, w przypadku wielkich kontraktów, w których sumy wadium są bardzo duże. Mogą to być także gwarancje zapłaty cła, spłaty akredytywy, awalizowania weksla itp. Zlecenie udzielenia gwarancji daje podmiot gospodarczy, który przystępuje do przetargu. Natomiast bank udziela gwarancji na rzecz podmiotu organizującego przetarg. Zleceniodawca z kolei powinien dołączyć do zlecenia warunki przetargu i potwierdzenie złożenia oferty.
Treść tego rodzaju gwarancji powinna zawierać informacje o przetargu (jednostkę organizującą przetarg, podmiot przetargu, numer oferty i datę jej złożenia), wysokość zobowiązania gwaranta (kwota równa wysokości wadium), termin gwarancji powiązany z terminem wyznaczonym do wyboru oferty, oznaczenie beneficjenta i zleceniodawcy. W treści zleceniodawca powinien również zastrzec, że jest ona ważna w stosunku do pierwotnej oferty złożonej przez zleceniodawcę.
2) gwarancję właściwego wykonania kontraktu, która zabezpiecza dobre wykonanie kontraktu i jest płatna na pierwsze pisemne żądanie kupującego w przypadku, gdy sprzedający nie wywiązał się ze swoich zobowiązań kontraktowych.
Powinno to być potwierdzone pisemnym oświadczeniem kupującego, motywującym jego roszczenie co do przyczyny jego złożenia oraz przyczyny jego kwoty. Tego typu gwarancje mają zabezpieczać prawidłowe wywiązanie się przez dłużników z przyjętych przez nich zobowiązań, w szczególności przy dostawach towarów inwestycyjnych i kompletnych obiektów przemysłowych.
W takich przypadkach znaczną rolę odgrywa nie tylko wykonanie całości dostaw, ich terminowość, ale również jakość dostarczonych towarów, obiektów przemysłowych, ich sprawne działanie oraz wydajność. Gwarancje tego typu mogą zapewniać sprawne działanie zakupionych urządzeń jeszcze przez jakiś czas od ich dostarczenia i uruchomienia. Z reguły suma gwarancyjna w tego typu gwarancjach wynosi 10% – 20% wartości przedmiotu dostawy, ewentualnie świadczonych usług.
Gwarancje właściwego wykonania kontraktu zabezpieczają kupującego przed stratami, zapewniając mu odpowiednią rekompensatę. Może wystąpić sytuacja, gdzie kupujący ma płacić za dostawy według ich wartości fakturowej. W praktyce może się jednak okazać, że dostawca źle wykonał swoje zobowiązania narażając kupującego na straty. Gwarancje te również zabezpieczają częściowo lub w pełni przed stratami powstałymi z całkowitego niewykonania kontraktu przez dostawcę oraz zerwania kontraktu z jego winy.
Rodzaj i zakres zobowiązań w dużym stopniu jest zależny od natury dostarczonego towaru lub usługi, cyklu produkcyjnego towarów, częstotliwości i okresu trwania dostaw oraz warunków płatności. Gwarancja posiada klauzulę, że staje się operatywna po spełnieniu pewnych warunków np. wpłacie zaliczki, podpisaniu i wejściu w życie kontraktu.
3) gwarancję zwrotu zaliczki będącą pisemnym zobowiązaniem banku do wypłacenia beneficjentowi gwarancji oznaczonej w niej kwoty, w przypadku gdy zleceniodawca nie wykona umowy i odmówi zwrotu zaliczki wraz z odsetkami za jej przetrzymanie. Wręczenie zaliczki ma znaczenie nie tylko, dlatego że stanowi potwierdzenie woli zawarcia umowy, ale również takie, że w przypadku zawarcia umowy kwota pieniężna wręczona tytułem zaliczki zachowywana jest na poczet przyszłego świadczenia tego, kto ją dał. Niekiedy pomiędzy stronami nie dochodzi ostatecznie do zawarcia umowy. Zabezpieczając się przed tego typu sytuacjami dający zaliczkę często wymaga dostarczenia mu przez biorącego zaliczkę gwarancji banku.
Dzięki niej w przypadku braku zwrotu zaliczki bank byłby zobowiązany do zapłaty dającemu zaliczkę określonej w gwarancji sumy gwarancyjnej. Z reguły takie gwarancje zawierają klauzulę, zgodnie z którą zobowiązanie gwaranta jest warunkowe i zależy od tego, czy zaliczka została przekazana drugiej stronie. Zleceniodawcą gwarancji w tego rodzaju gwarancjach jest przedsiębiorca, otrzymał zaliczkę na towary, które ma dostarczyć beneficjentowi lub usług, które ma mu świadczyć. Beneficjentem, z kolei jest podmiot, któremu mają być dostarczone, bądź na rzecz którego mają być świadczone usługi.
Zapłata banku może być uzależniona od dostarczenia dokumentów o nie wywiązaniu się przez zleceniodawcę z umowy. Treść gwarancji powinna zawierać informacje istotne dla umowy, takie jak : wysokość zobowiązania gwaranta, termin gwarancji, oznaczenie beneficjenta i zleceniodawcy oraz warunki realizacji umowy.
Oprócz tych elementów gwarancja zwrotu zaliczki powinna zawierać klauzulę, że staje się operatywna po wpłacie zaliczki, a jej kwota zmniejsza się proporcjonalnie do kwoty rozliczonych dostaw i robót. Roszczenia ze strony beneficjentów płacenia lub przedłużenia gwarancji zdarzają się często.
Banki gwarantujące zmuszone są realizować te roszczenia pod groźbą utraty reputacji, a klient niejednokrotnie dochodzi na drodze sądowej zwrotu takich wypłat. Gwarancja pozostaje w mocy do czasu całkowitego zaspokojenia roszczenia lub wycofania przez beneficjenta.
Gwarancje celne wystawione są na rzecz urzędów celnych w Polsce oraz w innych krajach.
1) gwarancja zabezpieczająca pokrycie kwoty wynikającej z długu celnego uregulowana jest w art. 195 – 207 ustawy z 9 stycznia 1997 r. – kodeks celny.
Gwarantem może być tutaj tylko bank mający siedzibę w kraju lub działający w kraju oddział banku zagranicznego – ujęte w wykazie gwarantów. Wykaz taki ustalany jest przez Ministra Finansów w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego i Prezesem Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń.
Gwarancja tego rodzaju może zabezpieczać:
- pokrycie kwoty wynikającej z określonego długu celnego
- pokrycie istniejących lub mogących powstać wielu długów celnych jako zabezpieczenie ryczałtowe lub generalne, przy czym wystawienie takich gwarancji jest możliwe pod warunkiem, iż organ celny wyraził zgodę na stosowanie takiego zabezpieczenia przez dłużnika lub osobę mogącą się nim stać.
Według art. 3 § 1 pkt. 2 kodeksu celnego, długiem celnym jest zobowiązanie do uiszczenia należności celnych przywozowych (dług celny w przywozie) lub należności celnych wywozowych (dług celny w wywozie) odnoszące się do towarów. Należnościami celnymi wywozowymi są tu cła i inne opłaty związane z przywozem towarów.
2) gwarancje celne za firmy zagraniczne realizujące kontrakty inwestycyjne. Istotę ich stosowania można opisać w następujący sposób. Przeprowadzenie robót inwestycyjnych za granicą, głównie w krajach Trzeciego Świata, wymaga zazwyczaj sprzętu, wyposażenia i środków transportu pochodzenia polskiego lub zakupionego w krajach trzecich. Sprowadzenie ich do tych krajów odbywa się na podstawie odprawy warunkowej, z obowiązkiem wywozu ich po zakończeniu realizacji kontraktu, pod groźbą zapłaty cła, kar czy konfiskaty tego mienia przez władze danego kraju. Banki z kraju wykonawcy wystawiają własne gwarancje, a nawet zmuszone są zlecać ich wystawienie bankom w krajach, gdzie kontrakty są realizowane. Gwarancje tego rodzaju są przedłużane w przypadku realizacji kolejnych kontraktów w danym kraju i uzyskania zgody jego władz na użycie wwiezionych sprzętów i środków do ich realizacji.
3) gwarancje związane z odprawą warunkową towarów sprowadzonych na czasowy pobyt na dany obszar celny , które podlegają wywozowi z kraju.
Są to towary kupowane za granicą i reeksportowane lub towary sprowadzane w celu dokonania tzw. obrotu uszlachetniającego na zlecenie partnerów zagranicznych i ich zwrotowi za granicę po zakończeniu procesu uszlachetniania. Zabezpieczają zapłatę cła przez firmę sprowadzająca towar, jeśli nie został on wywieziony za granicę w ustalonym przez urząd celny terminie.
4) gwarancje zapłaty należności celnych od towarów zagranicznych sprzedawanych w składach konsygnacyjnych i komisowych.
Po sprzedaniu towarów właściciele składów płacą cło za zgodą władz celnych. Gwarancja jest zabezpieczeniem terminowej zapłaty należności celnych w przypadku ich niezapłacenia przez właściciela składu. Jeśli zostanie złożone roszczenie, pozostaje ona w mocy na określoną kwotę do czasu jego całkowitego zaspokojenia lub wycofania przez beneficjenta.
| Poprzedni artykuł: | Rodzaje gwarancji bankowych |
| Następny artykuł: | Mniej popularne formy gwarancji bankowych |