Analiza finansowa w ocenie zdolności kredytowej firmy
zdolność kredytowa, analiza finansowa, biznes, firma, finanse, analiza wskaźnikowa, bilans, rachunek zysków i strat, księgowość, kapitał, rentowność, płynność, długi, ryzyko, kredyt, kredyty dla firm,
Przystępując do oceny zdolności kredytowej przedsiębiorstwa banki dokonują analizy sytuacji finansowej w oparciu o dostarczone sprawozdania finansowe. Często pierwszym krokiem jest analiza struktury bilansu.
Analiza struktury bilansu koncentruje się na trzech dziedzinach:
• strukturze majątku, który posiada kredytobiorca
• strukturze kapitału, a przede wszystkim wielkość udziału kapitału własnego w całości kapitału przedsiębiorstwa
• strukturze kapitałowo – majątkowej przedsiębiorstwa U podstaw tej analizy, która ma ocenić stopień płynności przedsiębiorstwa oraz stopień pokrycia majątku trwałego poprzez kapitał własny, stoi teza, że określone pasywa powinny finansować określone aktywa. Aby w przedsiębiorstwie zachowane były warunki do utrzymywania płynności finansowej kapitał własny powinien pokrywać majątek trwały.
Analiza trendów rozwojowych przedsiębiorstwa koncentruje się na następujących dziedzinach:
• wielkość i dynamika wzrostu majątku przedsiębiorstwa, jego poszczególnych składników oraz jego stosunku do wskaźników inflacji.
Przedmiotem zainteresowań analizy rachunku wyników powinno być uzyskanie następujących informacji:
• wynik finansowy przedsiębiorstwa, co wpłynęło na ten wynik, jak duże były podatki, jak ten wynik kształtuje się w stosunku do roku poprzedniego i do wyników osiągniętych przez podobne przedsiębiorstwo należące do tej samej branży
• jak wykorzystano osiągnięty zysk, jaka część pozostała w przedsiębiorstwie, a jaka została przyjęta na prywatne potrzeby przedsiębiorcy, jak ten podział wyglądał w roku poprzednim i jak kształtuje się w podobnych przedsiębiorstwach
Kolejnym etapem prac banku na zmniejszenie ryzyka, jest analiza wskaźnikowa. Instrukcja kredytowa zawiera wykaz podstawowych wskaźników, które należy obliczyć przy ocenie zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy. Przy czym w bankach funkcjonujących prawidłowo ich kierownictwo dba oto, aby liczba tych wskaźników nie była zbyt duża (jeśli jest ich zbyt dużo, obraz sytuacji staje się niejasny).
Metoda analizy wskaźnikowej jest szczególnie praktyczna i użyteczna dla przeprowadzenia szybkiej oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Ważną jest jednak rzeczą, aby przy korzystaniu z niej dokonać odpowiedniego, syntetycznego wyboru wskaźników finansowych i później właściwie zinterpretować osiągnięte wyniki.
Najczęściej stosowane wskaźniki do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa można podzielić na trzy grupy:
- wskaźnik płynności finansowej
- wskaźnik rentowności
- wskaźnik zadłużenia
I tak, w grupie wskaźników płynności finansowej wykorzystywane są dwa wskaźniki, a mianowicie:
- wskaźnik bieżącej płynności finansowej, stanowiący relację bieżących aktywów do krótkoterminowych zobowiązań
- wskaźnik szybki płynności finansowej, stanowiący relację bieżących aktywów pomniejszonych o zapasy do krótkoterminowych zobowiązań
Z kolei w grupie wskaźników rentowności wykorzystywane są głównie cztery wskaźniki:
- wskaźnik rentowności sprzedaży netto, który stanowi stosunek zysku netto do przychodów netto ze sprzedaży
- wskaźnik rentowności netto, który stanowi stosunek zysku netto do przychodów netto ogółem
- wskaźnik rentowności majątku, który stanowi stosunek zysku netto do aktywów
- wskaźnik rentowności kapitału własnego, który stanowi stosunek zysku netto do kapitału własnego
Wreszcie w grupie wskaźników zadłużenia wykorzystywane są następujące wskaźniki:
- ogólnego zadłużenia, stanowiący stosunek ogółu zobowiązań do aktywów przedsiębiorstwa
- pokrycia obsługi długu, stanowiący stosunek zysku netto powiększonego o amortyzację do rat kapitałowych wraz z odsetkami
Każdy bank komercyjny udzielający kredytów, w celu ograniczenia ryzyka kredytowego, powinien doskonalić analizę zdolności kredytowej, np. poprzez:
- weryfikację zestawu kryteriów oceny
- weryfikację szczegółowych cech, wchodzących w skład danego kryterium, np. czy w formule konstrukcyjnej wskaźnika należy uwzględnić wartość brutto albo wartość netto kategorii ekonomicznej
- łączenie oceny wyliczanych wskaźników z aktualną sytuacją gospodarczą w danej branży i w danym regionie; nie ma jednolitej i stałej recepty na to, jaka wielkość danego wskaźnika finansowego powinna być oceniana krytycznie, a jaka wyłącznie optymistycznie – zapewnienie przez kierownictwo banku dostępu do odpowiedniej, ciągle aktualizowanej bazy danych porównawczych umożliwi płynną zmianę wartościowania wskaźników w ocenie firmy, ubiegającej się o kredyt.
Dla oceny zdolności kredytowej niemałe znaczenie ma również ocena jakościowa podmiotu gospodarczego. Ocenie tej przede wszystkim podlega:
- działalność marketingowa przedsiębiorstwa,
- kwalifikacji kierownictwa i znajomości przez niego branży
- jakość produktów
- dobór odbiorców i dostawców
- stosowane technologie
- poziom posiadanego parku maszynowego
Każdy z tych aspektów jest oceniany osobno a następnie oceny są sumowane. W połączeniu z oceną ekonomiczną potencjalny kredytobiorca przyporządkowywany jest do określonej grupy kredytobiorców, z którymi związane są decyzje kredytowe oraz warunki kredytowania.
Ocena ta bardzo często dokonywana jest również za pomocą metody punktowej. Do oceny zdolności kredytowej banki stosują metodę punktową. Polega ona na tym, że wielkość poszczególnych wskaźników, charakteryzujących działalność podmiotów gospodarczych, przypisuje się określoną liczbę punktów, co spełnia rolę wag tych wskaźników. Każdy bank dokonuje według własnego uznania wyboru kryteriów i wskaźników określających sytuację finansową swych klientów. Następnie poszczególnym cechom przedsiębiorstwa (wskaźnikom) i stopniu ich realizacji przypisuje się określoną liczbę punktów. Zsumowanie tych punktów dla każdego kredytobiorcy tworzą łączną ocenę, określoną punktowo. W zależności od liczby punktów, którą osiągnął klient banku, zostaje on zaliczony do odpowiedniej kategorii kredytobiorców, którym odpowiada określone ryzyko kredytowe. Dla każdej kategorii bank ustala inne warunki kredytowania.
Mała liczba punktów oznacza dla banku wysokie ryzyko kredytowe i może być rekompensowana wyższymi odsetkami od kredytu i/lub większym zabezpieczeniem jego zwrotu. Metoda punktowa pozwala na większe zobiektywizowanie oceny przedsiębiorstwa. Równocześnie jednak trzeba pamiętać, że metoda ta jest odbiciem preferencji banku, który udziela kredytu (wybór wskaźników, wag), a także iż wielkości osiągnięte za pomocą tej metody mogą być bardzo zróżnicowane w zależności od przynależności branżowej ocenianego przedsiębiorstwa. Dlatego też celowe jest odniesienie tych danych do średnich w danej branży.
| Poprzedni artykuł: | Ocena zdolności kredytowej podmiotu gospodarczego |
| Następny artykuł: | Weksel własny in blanco jako zabezpieczenie kredytu |